Uzman Psikolog Özge Öner Özcan diyor ki;
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) Nedir?
Dikkat eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), aşırı hareketlilik, dikkat eksikliği ve dürtüsellik alt çeşitleri ile bilinen nörolojik ve genetik temelli, akademik ve ruhsal olumsuz sonuçlarının yaşam boyu sürdüğü bir bozukluktur. Zeka ile ilişkisi olmayan DEHB, günümüz toplumunda %5-10 sıklıkla görülen, çocuklukta 4-5 yaşlarında gözlemlenmeye başlayarak, okul döneminde belirgin hale gelen ve yetişkinlikte de devam edebilen bir rahatsızlıktır.
Hiperaktivite ve Çocuklarda Belirtiler
Çocuk dediğin hoplar, zıplar, atlar. Çocuk dediğin hareketli olur. Ancak hiperaktivite, yaşıtlarından daha da hareketli bir çocuk demektir. Hiperaktivite tek başına hastalık değil, bir semptomdur. Hiperaktif çocuklar, uzun süre bir yerde duramaz, bekleyemez ve sürekli hareket etme ihtiyacı duyarlar.
DEHB’nin İlk Belirtileri Bebeklik Döneminde Başlar mı?
DEHB’nin ilk belirtileri, bebeklik döneminden itibaren gözlemlenebilir. Hatta bazı anneler, bebeğin anne karnında dahi çok hareketli olduğunu belirtir. Yaşamın ilk iki yılında aşırı huzursuzluk, sürekli ağlama, uyku düzensizliği gibi belirtiler görülebilir.
Okul Öncesi Dönemde DEHB ve Sosyal Sorunlar
Okul öncesi dönemde DEHB, sosyal sorunlar yaratmaya başlar. Aşırı hareketlilik, tehlikeli işler yapma, kaza riski ve söz dinlememe gibi davranışlar, bu dönemde en belirgin özelliklerdir. Özellikle kreşlerde yaşanan sorunlar, aile ile kurum arasında sıkça görüşmelere neden olabilir.
DEHB’nin Cinsiyet Farklılıkları: Erkek ve Kız Çocuklarda Görülme Sıklığı
DEHB’nin görülme oranı, erkek çocuklarda kızlara göre daha fazladır. Ancak kız çocuklarında hareketlilik ön planda olmadığı için DEHB fark edilmeyebilir ve dikkat eksikliği okul döneminde daha belirgin hale gelebilir.
DEHB’li Çocuklarda Okul Dönemi Belirtileri ve Sosyal Etkiler
DEHB’li çocuklar, okul döneminde hem evde hem de okulda uyum ve davranış problemleri yaşamaya devam ederler. Dersi takip edememe, ödev yapmama isteği, sık unutma gibi davranışlar, çocukların akademik başarısını ve sosyal ilişkilerini olumsuz etkiler.
DEHB Tanısı ve Tedavi Yöntemleri
DEHB’nin tanısı, uzman çocuk psikiyatri hekimleri tarafından klinik görüşmelerle konur. Tedavi yöntemleri genellikle ilaç tedavisi ve psikoterapi seanslarını içerir. Ailelerin DEHB hakkında bilgilenmesi ve çocuklarına doğru yaklaşımı öğrenmeleri önemlidir.
Ailelerin DEHB’li Çocuklara Yaklaşımı: Sabır, Göz Teması ve Destek
Aileler, DEHB’li çocuklarına karşı sabırlı, ilgili ve göz teması kurarak yaklaşmalıdır. Bu süreçte, çocuğun davranışlarının sizi kızdırmak amaçlı olmadığını anlamak önemlidir. Evde ve okulda destekleyici ve yönlendirici olmak, çocuğun gelişimini olumlu yönde etkileyebilir.